(ေရာင္စံုတိမ္တံတား၊ မ်ဳိးသူဇာေၾကာ့) ယခုတေလာ တရုတ္ႏိုင္ငံေတာ္သစ္ေတာလုပ္ငန္းႏွင့္ ျမက္ခင္းေရရာဦးစီးဌာန ကူမင္းလက္ေတြ႕စုံစမ္းစစ္ေဆးေရးႏွင့္ ဒီဇိုင္းဆြဲလုပ္ငန္းဌာနရွိ ပါရဂူအဖြဲ႕သည္ ယူနန္ျပည္နယ္ ေပါင္စန္းၿမိဳ႕ လုံလင္ခရုိင္ ေရွာင္ဟီးစန္းေတာင္ ျပည္နယ္အဆင့္ သဘာဝထန္းသိမ္းေရးဇုန္၌ ေတာ႐ိုင္းတိရစာၦန္ႏွင့္ ႐ုကၡပင္သယံဇာတပစၥည္းမ်ားကို စုံစမ္းစစ္ေဆး သည့္အခါတြင္ Apocynaceae Hoya R.Br. ႐ုကၡပင္မ်ိဳးသစ္ကုိ ေတြ႕ရွိၿပီး Hoya gaoligong အျဖစ္ အမည္တပ္ခဲ့ပါသည္။ ယခုအထိ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၌ Hoya R.Br. ႐ုကၡပင္မ်ဳိးသည္ ၄၈ မ်ိဳးႏွင့္ မ်ိဳးကြဲမ်ိဳးျပား ၁ မ်ိဳးသို႔ တိုးပြားေရာက္လာခဲ့ပါသည္။

Hoya carnosa（L.f.）R. Br သည္ “လွပန္း”လည္း ဟုေခၚ၍ ၄င္း၏ ထူးျခားေသာ ငါးေျမႇာက္ၾကယ္ကဲ့သုိ႔ ပုံစံႏွင့္ ေမႊးပ်ံ႕ႀကိဳင္လႈိင္ေသာ ေမႊးရနံ႔တုိ႔ေၾကာင့္ ျမင့္မားေသာ ၾကည့္ရႈတန္ဖိုး ရွိပါသည္။ Hoya gaoligong သည္ သစ္ပင္ေပၚ၌ ကပ္မွီၿပီး ရွင္သန္ႀကီးျပင္းလာသည့္ လကၡဏာ ရွိ၍ သစ္ေတာ၏ အရည္အေသြး၊ စိုထိုင္းဆ၊ အပူခ်ိန္ႏွင့္ သစ္ေခါက္အေပၚယံမွ အပုပ္အေဆြးၾသဂင္နစ္ပစၥည္း စုေဆာင္းသည့္ အေရအတြက္ စသည့္ ဇီဝပတ္ဝန္းက်င္အေျခအေနမ်ား အတြက္ လုိအပ္ခ်က္ ရက္စက္ႏိုင္လွ ေသာေၾကာင့္ ယခု သဘာဝသစ္ေတာ႐ိုင္းထဲတြင္သာ ေတြ႕ရွိခဲ့ပါသည္။

၁၉၃၅၊ ၁၉၄၀ ႏွင့္ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္တုိ႔တြင္ တ႐ုတ္႐ုကၡပင္ပညာရွင္မ်ားသည္ Hoya gaoligong ၏ နမူနာမ်ားပုံစံကို ယူနန္ျပည္နယ္ ကုန႔္စန္းခ႐ိုင္၊ တခ်င္ခ႐ိုင္ႏွင့္ လုံလင္ခ႐ိုင္တုိ႔၌ ရွာေဖြစုေဆာင္းရခဲ့ေသာ္လည္း ၎ကုိ ဖေယာင္းပုံနမူနာအျဖစ္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္အခါတြင္ ဒုပြင့္ဖတ္အုံ၏ ပုံစံႏွင့္ အာကာသဖြဲ႕စည္းပုံ စသည့္ သတင္းအခ်က္အလက္ မ်ားမ်ားဆုံးရႈံးခဲ့ ေသာေၾကာင့္ ဤမ်ိဳးစိတ္ကို မွန္ကန္အကဲျဖတ္ရန္ တာရွည္စြာ မလုပ္ႏုိင္ႏွင့္။

၂၀၁၇ ခုႏွစ္မွ ၂၀၂၀ ျပည့္ႏွစ္အတြင္း တရုတ္ႏိုင္ငံေတာ္သစ္ေတာလုပ္ငန္းႏွင့္ ျမက္ခင္းေရရာဦးစီးဌာန ကူမင္းလက္ေတြ႕စုံစမ္းစစ္ေဆးေရးႏွင့္ ဒီဇိုင္းဆြဲလုပ္ငန္းဌာနရွိ ပါရဂူတို႔သည္ လုံလင္ခရုိင္ ေရွာင္ဟီးစန္းေတာင္ ျပည္နယ္အဆင့္ သဘာဝထန္းသိမ္းေရးဇုန္မွ ေတာ႐ိုင္းတိရစာၦန္ႏွင့္ ႐ုကၡပင္သယံဇာတပစၥည္းမ်ား ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ကြင္းဆင္းျဖည့္စြက္ရန္ စုံစမ္းစစ္ေဆး သည့္အခါတြင္ Hoya gaoligong သည္ ပြင့္ဖူးေနသည့္ နမူနာပုံစံကို ရွာေဖြစုေဆာင္းရခဲ့ပါသည္။ ဤမ်ိဳးစိတ္ကုိ အသက္ရွိအပင္ ၾကည့္ရႈအကဲခတ္ျခင္းႏွင့္ လကၡဏာတူမ်ိဳးစိတ္မ်ား ႏႈိင္းယွဥ္ျခင္းတုိ႔အား တာရွည္စြာျပဳလုပ္ၿပီးေနာက္ ေနာက္ဆုံး ေဆာင္းပါးေရးသားၿပီး အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ၾသဇာႀကီးမားေသာ Hoya R.Br. ပါရဂူမ်ား စစ္ေဆးျခင္း အတည္ျပဳၿပီး ယခုရက္မ်ားတြင္ Phytotaxa ဟုေခၚသည့္ ႏိုင္ငံတကာ နာမည္ေက်ာ္ၾကားေသာ ႐ုကၡပင္မ်ိဳးခြဲပညာ အခ်ိန္သတ္ထုတ္စာေစာင္တြင္ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပခဲ့ပါသည္။

近日,国家林业和草原局昆明勘察设计院专家组,在云南省保山市龙陵小黑山省级自然保护区开展野生动植物本底资源调查时,发现了夹竹桃科球兰属植物新物种,并将其命名为高黎贡球兰。至此,中国球兰属物种增至48种和1个变种。

球兰因其如脂似玉的副花冠在多花组成的球形花序外层非常显著,又被称为“蜡花”,其独特的双层五角状花型和馥郁的香味,具有很高的观赏价值。高黎贡球兰具有在大树上附生生长的特性,对森林质量、湿度、气温和树皮表面腐殖质积累量等生境要求十分苛刻,目前仅见于原始森林中。

早在1935年、1940年和2005年,中国植物学家在云南省的贡山县、德钦县和龙陵县就采集到该球兰的标本,但由于其在做成腊叶标本时,副花冠的形状、空间结构等信息大量损失,致使该物种长期未被正确鉴定。

在2017年至2020年期间,国家林草局昆明勘察设计院的专家再次对龙陵小黑山省级自然保护区动植物资源进行野外补充调查时,采集到了该物种正在开花的标本。在持续对该物种进行活体观察和相似物种比对后,最终撰文并通过国际权威球兰属专家审核,于近日发表在国际知名植物分类学期刊《Phytotaxa》上。（图片来源于新华网）